Η ανθρώπινη μορφή στην Κυκλαδική τέχνη
Τα ειδώλια αποτελούν τη σημαντικότερη δημιουργία της κυκλαδικής μαρμαρογλυπτικής. Στην πλειονότητά τους απεικονίζουν γυμνές γυναικείες μορφές με διπλωμένα χέρια πάνω από την κοιλιά (το αριστερό κατά κανόνα πάνω από το δεξί), ελαφρώς λυγισμένα γόνατα και το κεφάλι ελαφρώς ανασηκωμένο προς τα πίσω
| Ο τύπος αυτός αποκαλείται από τους ειδικούς «κανονικός», επειδή συνιστά τον κατεξοχήν τύπο ειδωλίων της περιόδου ακμής της κυκλαδικής τέχνης (Πρωτοκυκλαδική ΙΙΙ, περίοδος 2800-2300 π.Χ.). Στον «κανονικό» τύπο εντάσσονται διάφορες παραλλαγές, που έχουν πάρει τις ονομασίες τους από τα τοπωνύμια των θέσεων όπου βρέθηκαν για πρώτη φορά (Κάψαλα, Σπεδός, Δωκαθίσματα, Χαλανδριανή, Κουμάσα) και που διαφέρουν μεταξύ τους μόνο ως προς τον τρόπο απόδοσης συγκεκριμένων λεπτομερειών. Τα «κανονικά» ειδώλια ποικίλλουν από μικροσκοπικά παραδείγματα ύψους λίγων μόλις εκατοστών μέχρι γλυπτά σχεδόν φυσικού μεγέθους. Τα περισσότερα, πάντως, δεν ξεπερνούν τα 40 εκ. σε ύψος. |
| Κάποια πρώιμα ειδώλια, που δεν παρουσιάζουν τα παραπάνω στοιχεία σε πλήρη εξέλιξη αποκαλούνται «προ-κανονικά» ενώ υπάρχουν δύο ακόμα τύποι της Πρωτοκυκλαδικής Ι περιόδου που έχουν πάρει τις ονομασίες του από τα νεκροταφεία όπου εντοπίστηκαν για πρώτη φορά (Πλαστηράς, Λούρος): στον τύπο Πλαστηρά η ανθρώπινη μορφή αποδίδεται με έντονα φυσιοκρατικό τρόπο που θυμίζει νεολιθικά ειδώλια ενώ στον τύπο Λούρου επικρατεί μεγαλύτερη σχηματοποίηση. Αντίθετα, μια σειρά ύστερων ειδωλίων στα οποία παρατηρείται ένας εκφυλισμός των αυστηρών καλλιτεχνικών συμβάσεων της Πρωτοκυκλαδικής Ι περιόδου (κυρίως ως προς τη στάση των πήχεων αλλά και ως προς το συνολικό τρόπο απόδοσης της μορφής) αποκαλούνται «μετα-κανονικά». |
| Εκτός από τα αυτήν την κατηγορία ειδωλίων υπάρχει και αρκετά παραδείγματα που απεικονίζουν τη γυναικεία μορφή με τρόπο εξαιρετικά σχηματικό. Ο πιο γνωστός τύπος είναι τα «βιολόσχημα» ειδώλια της Πρωτοκυκλαδικής Ι περιόδου, που ονομάστηκαν έτσι επειδή το σχήμα τους θυμίζει βιολί. Είναι κατά κανόνα μικρού μεγέθους και σπάνια ξεπερνούν τα 15-20 εκ. ύψος. Σχηματικά ειδώλια κατασκευάζονταν και κατά την Πρωτοκυκλαδική ΙΙΙ περίοδο, είχαν όμως διαφορετικό σχήμα. |
\
No comments:
Post a Comment